Dwudziestolecie międzywojenne - Historia Polski

Lata dwudzieste, lata trzydzieste
na przykładzie wsi Rębków

....widzę normalny kraj a w nim normalnych ludzi.../Jacek Kaczmarski /

Dwudziestolecie międzywojenne zbiegło się jednocześnie z uzyskaniem niepodległości przez Polskę i "eksplozją" wynalazków technicznych. Jak Polacy wykorzystywali te dwie nadarzające się szanse dla siebie? Możliwość niekrępowanego przez zaborców działania i organizowania się wykorzystywano tworząc grupy teatralne, zespoły muzyczne, organizując wspólne spędzanie czasu. Proszę popatrzeć na zdjęcia wykonane na wsi polskiej - toż ci ludzie z własnej woli organizowali straż pożarną, teatr, wspólne wycieczki - mało kto we wsi nie brał w tym udziału.
Gdy pokazałem zdjęcia z tamtych lat w internecie na jednej z grup dyskusyjnych o historii ktoś skomentował "ależ to jakaś bananowa młodzież" a to byli zwykli średnio bogaci mieszkańcy właśnie tej wsi. No cóż - prawie trzy pokolenia Polaków były karmione kłamstwami to i nie dziwota.

Na wieś docierały tylko z niewielkim opóźnieniem w stosunku do miasta wszystkie nowinki techniczne:
- radio - najpierw  kryształkowe później lampowe na baterie umożliwiało kontakt ze Światem, pierwsza audycja radiowa w Polsce to 1 luty 1925 rok, lt  radiostacja raszyńska ruszyła w 1931 roku! Na zdjęciach ponizej pokazane sa trzy typy stosowanych w Rębkowie odbiorników kryształkowych.
- pierwsze transmisje telewizyjne to 1938 rok lecz nadajnik zamontowany w Warszawie, na gmachu Predentialu, pracujący na częstotliwości około 30 MHz  miał zasięg tylko ok 20 km,
- oświetlenie elektryczne - miasta miały własne elektrownie a na wsiach? z generatora prądu we młynie Rębków korzystał na dwadzieścia lat przed socjalistyczną elektryfikacją! na zdjęciu zrobionym w Rębkowie w 1936 roku widać nad oknem izolator - proszę powiększyć zdjęcie z motocyklem Ariel, na zdjęciu powyżej jest obok widoczny generator wiatrowy prądu - to ta beczka widoczna nad czapkami. Nazywano ten typ elektrwoni wiatrowej "Rotor". Ładowane były z niego akumulatory które wykorzystywano do oświetlania domu!
- motocykle - wyprawa z Garwolina do Lwowa własnym pojazdem to była przygoda! te pierwsze motocykle miały tak rozwiązane smarowanie, że trzeba było się co 30 km zatrzymywać i specjalna pompką wstrzykiwać olej do silnika! to chyba ten ostani był taki, bo ten w środku to już prawie współczesny chociaż to lata trzydzieste ubiegłego wieku!
- fotografia - aparat fotograficzny jak widać na zdjęciach nie był czymś niezwykłym - zdjęć nie nosiło się do fotografa, szklane klisze były wywoływane w domu i w domu były robione stykówki czyli odbitki na papier fotograficzny, a ich jakość ? można osądzić po latach jest zadziwiająco dobra!

Co zbudowano w okresie dwudziestolecia międzywojennego?
/spis wg "osseya" z grupy dyskusyjnej Gazeta> forum> Kraj/
w latach 1920-1939 powstalo
Zakłady Zbrojeniowe:
- Państwowa Wytwórnia Uzbrojenia - uzbrojenie ogólne, rowery,
- Państwowa Fabryka Broni w Radomiu
- Państwowa Fabryka Karabinów w Warszawie
- Towarzystwo Starachowickich Zakladow Gorniczych SA
- Państwowa Wytwórnia Sprawdzianów w Warszawie
- Fabryka Masek Przeciwgazowych w Radomiu
- Przemysl Metalowy "Granat" SA w Kielcach
- Fabryka firmy Zieleniewski S.A. w Sanoku - fabryka broni
- Zbrojownia nr 2 w Warszawie – remonty broni i produkcja
- Zakład Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki w Pruszkowie – broń palna, lufy, działa
- Zbrojownia nr. 1 w Brześciu nad Bugiem – działa
- Zakład Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki w Pruszkowie – broń palna, lufy, działa
- Fabryka Armat w Rzeszowie- Wytwórnia Maszyn Precyzyjnych Avia w Warszawie - działa i broń
- Firma Fitzner – granatniki
- Firma Gamper - granatniki
Zakłady amunicyjne:
- Zakłady Amunicyjne "Pocisk" SA w Warszawie
- Fabryka Amunicji w Skarżysku
- Fabryka Uzbrojenia i Amunichi w Starachowicach
- Norblin, Bracia Buch i T. Werner SA (Warszawa)
- Fabryka Prochów Myśliwskich w Pionkach
- Państwowa Fabryka Amunicji nr 1 w Skarżysku
- Państwowa Fabryka Amunicji nr 2 w Kraśniku
- Państwowa Fabryka Amunicji nr 5 w Jawidzu
Zakłady remontowo - produkcyjne i samochodowe:
- Centralne Zakłady Samochodowe w Warszawie (od 1928 Pzinż.)
- Fabryka Masowych Wyrobow Blaszanych "Tlocznia" w Warszawie
- Towarzystwo Fabryki Motorow "Perkun" SA w Warszawie
- Fabryka "Ursus"
Fabryki sprzetu lacznosci:
Panstwowe Zaklady Tele- i Radiotechniczne (Warszawa) - pracowałem tu w latach 1967-70
Polskie Zakłady Optyczne SA (Warszawa)
Zakłady lotnicze:
- Podlaska Wytwórnia Samolotów w Białej Podlasce (PWS)
- Polskie Zakłady Lotnicze w Mielcu - (powstała w 1928)
- Fabryka silników lotniczych w Rzeszowie -
- Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz
- Doświadczalne Warsztaty Lotnicze (DWL)
- Francopol i Polska Skoda
- Wytwornia Płatowców "Samolot" SA Poznań-Lawica
- Wojskowa Wytwórnia Balonów w Jabłonnie
Stocznie i zakłady morskie:
- Puckie Zakłady Mechaniczne - (powstała 1923) - naprawa i remont jednostek pływających tocznia Rzeczna w Modlinie
- Stocznia rzeczna Lloyda w Bydgoszczy
- Warsztat budowy Statków Wodnych W. Gannota
- Stocznia Rzeczna w Modlinie
Fabryki chemiczne i pokrewne:
- Państwowa Wytwornia Prochu w Pionkach
- Polskie Zaklady Chemiczne Nitrat SA w Niewiadowie pow. Brzeziny
- Fabryka Prochu w Boryszewie kolo Sochaczewa
- Państwowa Fabryka Związków Azotowych w Mościcach
- Fabryka Farb i Lakierów "Daol" w Oliwie
- Wytwórnia Węgla Aktywnego w Skarżysku
- Spółlka Akcyjna Przemysł Chemiczny "Boruta" w Zgierzu
- Polskie Zakłady Gumowe "Pezetka"
Huty i hutnictwo:
- Społka Akcyjna Wielkich Pieców i Zakladów Ostrowieckich
- Modrzejewskie Zaklady Hutnicz-Gornicze SA w Sosnowcu
- Huta "Ludwikow" w Kilcach
- Zakłady Kotlarskie i Mechaniczne "Fitzner & Gamper" w Sosnowcu
- Huta "Bismarck" - późniejsza "Pokój"
- Huta "Baildon" - później "Batory"
- Huta Norblin
Kolejowe:
- Fabryka Lokomotyw w Chrzanowie
- Fabryka Sygnałów Kolejowych Fiebrandta (1864) - zatrudniająca 150 osób, produkująca urządzenia sygnalizacyjne i ochronne związane z transportem kolejowym
- Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego na bazie Głównych Warsztatów Naprawczych Kolei Wschodniej - największy zakład kolejowy w Polsce po Poznaniu
- H. Cegielski Spółka Akcyjna w Poznaniu
- Fabryka "Wagon" w Ostrowie Wielkopolskim
-------------------------------TYPOWO CYWILNE--------------------------
Mechaniczne i techniczne:
- Wielkopolska Fabryka Urządzeń Mechanicznych "Wiepofama"
- Fabryka Maszyn i Odlewnia „Orthwein, Karasiński i S-ka” S.A.
- Fabryka Rur "Hulczyński" Sosnowiec
- Przedsiębiorstwostwo Budowy Dróg i Urządzeń Technicznych "Kamieński & Grosman" w Warszawie
- Przedsiębiorstwo Budowy Maszyn i Urządzeń Sanitarnych "Drzewiecki i Jeziorański" S.A. w Warszawie
- Fabryka Odlewów Żeliwa Tow. Akc. "Syrena" w Warszawie
- Grakona Spółka Akcyjna - jedna z największych w kraju fabryk narzędzi
- Polskie Zjednoczone Fabryki Maszyn "Unia" SA
- Fabryka Wyrobów Metalowych Masowych - produkcja okuć meblowych i art. metalowych powszechnego użytku
- Wielkopolska Fabryka Wyrobów Metalowych "Fema" S.A. - produkcja akcesoriów meblarskich, maszyn do pisania, central telefonicznych
- Metalowa Fabryka Masowej Produkcji "Prodmetal" produkcja odlewów metali kolorowych, narzędzi, akcesoriów samochodowych, aparatów elektrycznych
- Galwana - produkcja art. metalowych w połączeniu z porcelaną lub szkłem, eksport na cały świat
- Fabryka Wyrobów Żelaznych Sulkiewiccz i Robakowski
- Fabryka Wyrobów Metalowych braci Owockich
- Odlewnia Metali i Żelaza J. Pomorski
- Fabryka Kos i Konstrukcji Żelaznych
- Fabryka Kas Pancernych
- Bydgoska Fabryka Stempli
- Bydgoska fabryka Okuć Meblowych i Budowlanych SA (powstała 1927)
- Bydgoska Fabryka Narzędzi "Byfana"
- Bydgoska Fabryka Silników i Maszyn
- Odlewnia Żeliwa Pietzka
- Fabryka pomp Holtfretera
- Zakłady Szlifierstwa i Polerowania Schulz i Teske
- Fabryka Wyrobów Metalowych Millnerta
- Pomorska Fabryka Maszyn Sp. z o.o. na bazie Fabryki Maszyn H. Lohnerta
- Bydgoska Fabryka Maszyn i Kotłów Parowych na bazie fabryki F. Eberhardta
- Polskie Zjednoczone Fabryki Maszyn "Unia" S.A.
- Bydgoska Fabryka Maszyn Rzeźniczych M.Zimermanna
- Fabryka Pieców i Maszyn Piekarniczych F. Wittego i M. Radzińskiego
- Zakłady Maszyn braci Ramme
- Fabryka Maszyn T. Nowaka
- Zakłady Maszyn Rolniczych J. Szymczaka
- Fabryka Maszyn Rolniczych Gevelsberga
- Wytwórnia Maszyn Rolniczych Reifeisena
Przemysł mineralny:
- Zjednoczone Cegielnie A. Krzywiec i S-ka (powstały 1928)
- Zakłady Ceramiczne S.A. (powstały 1927)
- Cegielnia Lloyda Bydgoskiego
- Fabryka Papy Dachowej "Impregnacja" w Bydgoszczy i Fordonie
- Szlifiernia Szkła i Fabryka Luster
- Wielkopolska Huta Szkła W. Pasikowskiego
- Fabryka Wyrobów Cementowych Kemma i Spółka
Rowery:
- Fabryka Rowerów "Tornedo"
- Pomorska Fabryka Rowerów W. Jahr
Przemysł lekki:
- Pomorska Garbarnia (powstała 1929)
- Wytwórnia Skór Pantoflarskich i Białoskórnia (powstała 1931)
- Fabryka Obuwia "Leo" S.A. (powstała 1932)
- Mechaniczna Fabryka Obuwia "Standart"
- Fabryka Obuwia "Minerwa" oraz kilka mniejszych jak: "Junak", "Helios"
- Fabryka Konfekcji Męskiej "Industria"
- Wytwórnia Bielizny i Kołder J.Pilaczyński i s-ka
- Fabryka Pasmanterii, Taśm i Pasów "Pasamon"
- Garbarnia Buchholza (1845)
- Przemysł Przeróbki Skóry W. Krause
Branża chemiczna:
- Fabryka Wyrobów Gumowych "Kauczuk" S.A.
- Polska Spółka Akcyjna Persil produkująca środki do prania i czyszczące (powstała 1930)
- Behring i sp-ka - produkująca środki opatrunkowe, leki i farmaceutyki
- Bydgoska Fabryka Świec i Wyrobów Chemicznych
- Przedsiębiorstwo Alfa - produkująca płyty, błony i papier fotograficzny,
- Spółka "Karbid Wielkopolski" - wykorzystywano siłę rzeki Brdy, wytwarzając przy okazji prąd elektryczny
- Fabryka Mydła E. Mix
- Fabryka Mydła Jeleń Schicht
Drukarnie i papiernicze:
- Drukarnia Weimera w Łomży
- Instytut Wydawniczy "Biblioteka Polska" S.A.
- Drukarnia E. i H. Dittmanów
- Drukarnia Bydgoska S.A.
- Drukarnia Kupiecka J. Fiszera
- Drukarnia dla Handlu i Przemysłu A. Mamacha i Sp-ka
- Wrocławska Fabryka Papieru
- Drukarnia Szkoły Rzemiosł w Marjówce Opoczyńskiej
- Drukarnia Narodowa w Krakowie
- Fabryka Płyt Klejonych - drugie pod względem wielkości przedsiębiorstwo w Polsce, produkcja dykt klejonych
- Towarzystwo Przemysłowo-Leśne "Lasy Polskie" S.A.
- Wielkopolski Przemysł Drzewny Towarzystwo Akcyjne
- "Wisła" Tow. Akcyjne
- Tartak "Lasmet" S.A.
- Tartak "Sosna Polska" S.A. i kilka innych
- Fabryka Mebli Artystycznych "Matthes"
- Fabryka Mebli Habermanna
- Fabryka Mebli Winklera i
- Fabryki mebli Bronikowskiego
- Fabryka mebli Matthesa
- Bydgoska Fabryka Zapałek "Promień"
- Wielkopolska Papiernia Towarzystwo Akcyjne
- Fabryka Wyrobów Koszykarskich
- Zakłady Przemysłu Mechanicznej Obróbki Drewna "Zap" S.A.
- Fabryka Gontów R. Meyera
- Fabryka Skrzyń A. Wiśniewskiego (powstała 1929)
- Fabryka Beczek B. Galla
- Zakład Przemysłowy "Wab" W. Andrzejczaka
- Fabryka Tektury i Papieru "Fordon" S.A. (powstała 1927)
- Fabryka Wyrobów Papierowych J. Szymański
- Fabryka Kartonów E. Hoppe
- Wschodnioniemiecka Fabryka Sklejek
- Fabryka Mebli Ottona Pfefferkorna
- Fabryka Obróbki Drzewnej Bennera
Spożywcze:
- Poznańskie Zakłady Koncentratów Spożywczych "Amino" (powstała w 1929)
- Zakłady Przemysłu Cukierniczego "Goplana"
- Wytwórnia Środków Spożywczych "Dr. Oetker" w Oliwie
- Fabryka Czekolady "Anglas" w Oliwie
- Poznańska Fabryka Czekolady "Goplana"
- Fabryka Wody Sodowej Lemonjad Owocowych
- Zakłady Wyrobów Odżywczych Knorr w Poznaniu (powstały w 1932)
- Fabryka Konserw Mięsnych Towarzystwo Akcyjne
- Bacon Export Gniezno
- Fabryka Wyrobów Czekoladowych i Cukierniczych "Lukullus"
- Fabryka Cukrów i Czekolady
- Fabryka Wyrobów Cukrowych i Marmolady "Kama"
- Mleczarnia Centralna przy ul. Gdańskiej (powstała 1929)
- Browar Bydgoski przy ul. Ustronie (powstała 1929)
- Rektyfikacja Spirytusu i Fabryka Likierów C.A. Franke
- Bydgoska Fabryka Makaronów i Środków Spożywczych
- Pomorska Fabryka Kawy Słodowej
- Wytwórnia Win i Soków Owocowych w Fordonie (powstała 1927)
- wytwórnie papierosów i cygar
oraz zakłady niemieckie:
- Fabryka Czekolady Tyslera
- Fabryka Octu i Musztardy
- Bydgoska Fabryka Ciast
- Zakłady Przemysłu Olejarskiego i Tłuszczowego "union""""""" w Gdyni (powstała 1931)
Kosmetyczne:
- Poznańska Fabryka Kosmetyków "Lechia" (powstała w 1925)
Inne:
- Wytwórnia Wyrobów Tytoniowych w Poznaniu
- Polska Fabryka Wyrobów Ceramiczno Sanitarnych
- Fabryka Wag W.Hessa
- Fabryka Pianin i Fortepianów B. Sommerfelda - największa tego typu w Polsce
- Fabryka Ozdób Choinkowych F. Bogacz (powstała w 1927)
- Fabryka Organów Paula Voelknera

Melodie dwudziestolecia międzywojennego

Gdy dziś słucham muzyki preferowanej przez młodzież zastanawiam się czy są oni w stanie powtórzyć te ulubione swoje utwory?
Bo mnie one nijak nie zostają w głowie.Typowe narzekanie w każdym pokoleniu?
Chyba nie ale oceńce sami gdy posłuchacie wybranych melodii czasów moich rodziców.
Ordonka, Adam Aston i wielu innych wielkich a często skazanych na zapomnienie przez cenzurę czasów powjennych.
Te melodie dla mnie są ogromnym przeżyciem.